Doğalgaz Piyasası Kanunu’nda değişiklik öngören tasarıya göre kömür yardımında olduğu gibi ihtiyaç sahibi abonelere doğalgaz desteği de verilecek. Destek tutarı ve bölgeyi, Enerji Bakanlığı’nın önerisi ile Bakanlar Kurulu belirleyecek. Ayrıca doğalgaza bölgesel veya amaca yönelik teşvik de uygulanabilecek.
Doğalgaz Piyasası Kanunu’nda değişiklik getiren kanun tasarısına ait taslak çalışması tamamlanarak Başbakanlık’a gönderildi. Sektörü yeniden yapılandıran taslakta yer alan yeniliklerin başında, Türkiye’nin en büyük doğalgaz dağıtım bölgesi olan İstanbul’da (İGDAŞ), gaz fiyatlarının (birim hizmet ve amortisman bedeli) dolara endekslenmesi oldu. Ancak taslakta önemli bir yenilik daha dikkat çekiyor. Buna göre tasarının taslaktaki şekliyle yasalaşması durumunda kömürde olduğu gibi doğalgaz abonelerine de destek (sübvansiyon) verilecek. Desteğin tutar, şekli ve bölgesini Enerji Bakanlığı’nın önerisi ile Bakanlar Kurulu belirleyecek. Desteğin zor bir konu olduğuna ve şeklinin iyi belirlenmesi gerektiğine vurgu yapan uzmanlar, aksi halde serbest piyasa işleyişinin zarar göreceğine dikkat çekiyor. Uzun bir süredir ihtiyaç sahibi vatandaşlara kömür yardımı yapılıyor.
Doğalgaz Piyasası Kanunu’nda (Elektrik Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılması ve Doğalgaz Piyasası Hakkında Kanun) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı çalışmaları tamamlandı. Başbakanlık’a gönderilen tasarının aynen yasalaşması durumunda sektör yeniden yapılandırılmış olacak. Tasarının TBMM’nin açılmasıyla gündeme gelip yasalaşması bekleniyor. Zaman, Enerji Bakanlığı tarafından hazırlanan taslak çalışmalarını 14 Haziran’da “Tüketiciye doğalgaz desteği geliyor” başlığı ile kamuoyuna duyurmuştu.
Yeni Doğalgaz Kanun Tasarı-sı’nda sektörü etkileyecek önemli maddelere yer veriliyor. Tasarının 8’inci maddesine göre, Bakanlar Kurulu kararı ile doğalgaza bölgesel veya belirli bir amaç için destek verilecek. Ancak destek nihai fiyatları etkilemeyecek, desteğin şeklini Bakanlar Kurulu belirleyecek. Tasarının ilgili maddesi şöyle: “Belirli bölgelere ve/veya belirli amaçlara yönelik olarak tüketicilerin desteklenmesi amacıyla sübvansiyon yapılması gerektiğinde, bu sübvansiyon fiyatlara müdahale edilmeksizin yapılır. Sübvansiyonun tutarı ile usul ve esasları ilgili bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir ve ilgili kurumun bütçesinden ödenir.”
KONUTLARIN PAYI YÜZDE 23
Türkiye’de kamu şirketi BOTAŞ’ın yanında özel şirketler de doğalgaz ticareti yapıyor. BOTAŞ, pazarın yaklaşık yüzde 80’ini elinde tutuyor. Şirket, satışlarının yarıdan fazlasını elektrik santrallerine yaparken, ikinci sırada yüzde 23 pay ile konutlar (dağıtım şirketleri) geliyor. BOTAŞ, mali dengeyi sağlamak için ‘elektrik santrallerine pahalı, konutlara ucuz (maliyetin altında veya maliyetine) gaz satış’ politikası izliyor. Ancak uygulama, serbest piyasa kurallarına aykırı olduğu gerekçesiyle özel şirketlerin tepkisine neden oluyor.