A.Ü. Türk Dünyası’nın nabzını tuttu

Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından Erzurum’da düzenlenen “Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Çalıştayı”, Türkiye ve Türkiye dışındaki Türk Dünyası araştırmaları alanında faaliyet gösteren araştırma, eğitim, bilim, kültür ve sanat kuruluşlarından 42 temsilcinin katılımıyla gerçekleştirildi.
ÜÇ TEMEL KONU

Çalıştayda katılımcılarının üç ayrı oturumda ortaya koydukları görüş ve öneriler tartışıldı ve ortak sorunlar tespit edildi. Belirlenen “Koordinasyon sorunları, Araştırma sorunları ve Eğitim sorunları” başlıkları altında konular tek tek ele alınarak çözüm yolları değerlendirildi.
Çalıştayda belirlenen sorunlar ve önerilen çözüm yolları şöyle: “Türk Dünyası araştırmaları alanında koordinasyonu sağlayacak bir birim kurulması. Bu amaçla Yükseköğretim Kurulu veya Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesinde bir “Türk Dünyası Araştırmaları Koordinasyon Birimi” oluşturulması. Bu birim, öncelikle bir “veri tabanı” oluşturup bu alanda çalışan kurum, kuruluş ve araştırmacıları belirleyerek bilgilerin sürdürülebilir ve güncel olmasını sağlamalıdır. Kurulacak birim, Türk dünyasına yönelik öncelikli araştırma konularını belirlemelidir. Birimde yapılacak belirlemelere dayanarak mevcut kuruluşların ortak alan adları taşıması, kavram ve terimlerde birlik sağlanmalıdır. Birim tarafından belirlenecek ölçütlere göre kurumlar arası ortak çalışmaların yapılması ve araştırma konularının paylaştırılması, birim tarafından Türk Dünyası araştırmaları alanında ERASMUS benzeri “öğretim elemanı ve öğrenci değişim programları” oluşturulmalı. Birim, gerek Türkiye gerekse diğer Türk cumhuriyetleri tarafından verilen lisans ve lisansüstü eğitim burslarının daha düzenli ve güçlü hâle getirilmesini sağlamalıdır. Kültürel etkinlikler ve Somut Olmayan Kültürel Miras çalışmalarında Türk Dünyası UNESCO’su görevini üstlenen TÜRKSOY’un çalışmaları, Türk cumhuriyetlerindeki UNESCO Millî Komisyonları ile koordinasyon içinde yürütülmelidir.”
ARAŞTIRMA SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Mevcut kuruluşların aynı konuları farklı birimlerde araştırma konusu yaptıkları bilinmektedir. Bunun, kurulacak Koordinasyon Biriminde oluşturulacak “veri tabanında” öncelikle kontrolü yapılarak konu tekrarından kaçınılması sağlanmalıdır. Mevcut kuruluşların yapacakları araştırmalara kurulacak birim ve konuyla ilgili diğer kuruluşlardan yeterli araştırma desteği sağlanmalıdır. Yapılacak araştırmaların Birim tarafından belirlenecek ölçütlere göre destek almaları sağlanmalıdır. Hâlihazırda dağınık olarak yürütülen “aktarma/çeviri” ve “sözlük” çalışmaları, Birim tarafından daha düzenli ve güçlü programlar hâlinde sürdürülmelidir. Koordinasyon Birimi tarafından Türk Dünyasına yönelik yapılan bütün lisansüstü çalışmaların yer aldığı bir veri tabanı oluşturulmalı ve ilgili bütün birimlere bunlar düzenli olarak duyurulmalıdır. Yapılan tez çalışmaları elektronik ortamda depolanmalı ve veri tabanından belli koşullarda erişimi sağlanmalıdır. Koordinasyon Birimi tarafından üniversiteler içindeki enstitü ve merkezlerin yanı sıra üniversite dışındaki kuruluşların Türk Dünyası araştırmalarıyla ilgili yayınlarına maddi destek sağlanmalıdır.
EĞİTİM SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Lisansüstü eğitim ve araştırmaya yönelik olarak Türk Dünyası alanında kurulmuş olan enstitülerin akademik yapıları gözden geçirilmeli ve kadro eksikliklerinin giderilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Türk dünyası alanında faaliyet gösteren araştırma merkezlerinin akademik yapıları da gözden geçirilmelidir. Türk Dünyası alanında araştırma yapmak üzere kurulmuş enstitülerin bağımsız lisansüstü diploma verebilen enstitüler haline getirilmesi için YÖK nezdinde girişimlerde bulunulmalıdır. Türk Dünyası alanında araştırma yapmak üzere kurulmuş enstitüler, Türkçe Öğretim Merkezi programlarını da koordine etmelidir. Türk Dünyasındaki belli üniversitelerde Yaz Okulu programları çerçevesinde Türk lehçeleri eğitim ve öğretim programları açılmalıdır.
Çalıştay’da bir sonraki toplantının 2 yıl sonra yapılması ve yerinin daha sonra belirlenmesi kararlaştırıldı. Çalıştayın son gününde Dilara Memedova, Tamilla Gasımova ve Rafael Memedamiyev tarafından bir konser verildi.